معرفی جک کامپکت پنوماتیک
جک‌های کامپکت همان‌گونه که از نام آن‌ها مشهود است، جک‌هایی با طراحی فشرده جهت نصب در فضاهای محدود و کورس‌های عملکردی کم هستند.
یکی از دلایل اصلی محبوبیت جک کامپکت پنوماتیک این است که فضای بسیار کمی را اشغال می‌کند.
با وجود کوچک‌تر بودن ابعاد در مقایسه با جک چهار میل، عملکرد و نیروی حاصل از سیلندر کامپکت با سایز مشابه آن در جک چهار میل تفاوت ندارد.
این جک‌ها اغلب بر اساس استاندارد ISO 15524 طراحی و تولید می‌شوند.
بدنه جک‌های کامپکت به صورت یکپارچه از آلیاژ آلومینیوم اکسترود ساخته شده است.
طراحی بدنه پروفیلی جک کامپکت پنوماتیک به گونه‌ای است که موجب می‌شود تا این جک‌ها در برابر انواع ضربه‌ها مقاومت بالایی داشته باشند.
سوراخ‌های نصب جک و شیارهای نصب سنسور نیز در پروفیل بدنه جک در نظر گرفته شده است.
الیت پنوماتیک سنسور مناسب جهت جک کامپکت را با کد CS1-J عرضه نموده است.
جهت مطالعه بیشتر درباره نحوه عملکرد سنسور جک پنوماتیک، مراجعه به مطلب مربوط به سنسور جک پنوماتیک توصیه می شود.
مشخصات جک کامپکت پنوماتیک
جک کامپکت پنوماتیک Elite از نوع عملکرد دو طرفه (Double Acting) می‌باشد.
در جک‌های دو طرفه، هم در حالت رفت و هم در حالت برگشت، پیستون یا شفت در حال حرکت است.
در این تیپ سیلندرها، فنر بازگرداننده به کار برده نمی‌شود، بلکه هوای فشرده باعث حرکت پیستون به صورت رفت و برگشتی می‌شود.
جک‌های کامپکت مجهز به سیستم ضربه‌گیر خودکار(Buffering System) می‌باشد.
انواع جک کامپکت از نظر نوع رزوه شفت
جک‌های پنوماتیک کامپکت بر اساس نوع رزوه شفت به دو دسته داخل رزوه (رزوه مادینه) و بیرون رزوه (رزوه نرینه) تقسیم می‌شوند.
هر کدام از این انواع دارای مزایا و معایب خاصی هستند که بسته به کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
1- جک‌های کامپکت با رزوه داخلی
(Female Thread Type)
مزایا:
1- این جک‌ها به دلیل رزوه‌های داخلی، فضای کمتری اشغال می‌کنند و طراحی فشرده‌تری دارند.
2- رزوه‌های داخلی کمتر در معرض آسیب‌های محیطی مانند گرد و غبار و سایش قرار می‌گیرند که این امر باعث افزایش طول عمر و دوام جک می‌شود.
3- اتصال محکم‌تر و ایمن‌تری فراهم می‌کنند که در محیط‌های صنعتی حساس و فضاهای محدود بسیار دارای اهمیت است.
معایب:
- نصب و جداسازی این جک‌ها به دلیل دسترسی کمتر به رزوه‌ها ممکن است پیچیده‌تر باشد و نیاز به دقت بیشتری داشته باشد.
جک‌های سری SDA که طراحی شرکت ایرتک می‌باشند، متداول‌ترین تیپ جک کامپکت پنوماتیک داخل رزوه محسوب می‌شوند.
2- جک‌های کامپکت با رزوه بیرونی
(Male Thread Type)
مزایا:
1- این جک‌ها به دلیل رزوه‌های بیرونی، نصب و جداسازی سریع‌تری دارند و در کاربردهایی که نیاز به تنظیمات یا تعمیرات مکرر وجود دارد، مناسب‌تر هستند.
2- در جک‌های با شفت بیرون دنده، دسترسی به رزوه نیز ساده‌تر است.
معایب:
1- رزوه‌های بیرونی در معرض آسیب‌های مکانیکی، گرد و غبار و رطوبت قرار می‌گیرند که ممکن است منجر به کاهش طول عمر جک شود.
2- این نوع رزوه به دلیل اشغال فضای بیشتر برای فضاهای محدود کمتر مناسب است.
جک‌های سری ADVU که طراحی شرکت فستو می‌باشند، رایج‌ترین جک کامپکت پنوماتیک بیرون رزوه به شمار می‌روند.
علت استفاده بیشتر از جک کامپکت با رزوه داخلی
در صنایع مختلف، به دلیل صرفه‌جویی در فضا، محافظت بیشتر از رزوه‌ها و استحکام و دوام بالاتر این تیپ از جک کامپکت، نوع داخل رزوه محبوبیت بیشتری دارد.
این ویژگی‌ها باعث می‌شوند که جک‌های رزوه داخلی در محیط‌های صنعتی که نیاز به عملکرد مطمئن و طولانی‌مدت دارند، بیشترین استفاده را داشته باشند.
با توجه به رایج‌تر بودن تیپ داخل دنده، جک کامپکت الیت در طرح داخل دنده و در دو تیپ مگنت‌دار (SDA-S) و بدون مگنت (SDA) عرضه می‌شود.
نقشه ابعاد جک پنوماتیک کامپکت
نقشه ابعادی قطعات صنعتی، یک نقشه فنی است که ابعاد و اندازه‌های دقیق قطعات و اجزای مختلف یک محصول یا سازه صنعتی را نشان می‌دهد.
این نقشه‌ها به تولیدکنندگان، طراحان و مهندسان کمک می‌کنند تا قطعات را به درستی طراحی، تولید و مونتاژ نمایند.
در یک نقشه ابعادی، ابعاد، اندازه‌ها، شکل‌ها، جزییات فنی و سایر اطلاعات مورد نیاز برای ساخت و استفاده از قطعه نمایش داده می‌شود.
این نقشه‌ها به وسیله نمادها، خطوط، ابعاد، توضیحات و سایر عناصر گرافیکی نمایش داده می‌شوند.
در قطعاتی مانند جک پنوماتیک که دارای تنوع سایز می‌باشند، جدول ابعاد نیز به همراه نقشه آورده می‌شود.
با استفاده از کاراکترهای روی نقشه (که هر یک به صورت قرادادی نمایشگر یکی از ابعاد قطعه می‌باشند) می‌توان ابعاد دقیق قطعه را در هر سایز محاسبه نمود.
اهمیت استفاده از نقشه فنی
علاوه بر این، سایز رزوه پیچ‌ها و پورت‌ها و سایز رزوه شفت جک هم از دیگر ابعاد کاربردی در نقشه ابعادی جک پنوماتیک محسوب می‌شوند.
سایز جک کامپکت SDA
جک‌های کامپکت در سایزهای 12 تا 100 میلی‌متر و با محدوده کورس 10 تا 100 میلی‌متر عرضه می‌گردند.
کورس‌های بلند معمولا در قطرهای بالاتر رایج است و سایزهای 12 و 16 عموما تا کورس 50 میلی‌متر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
پورت ورودی جک‌های کامپکت در قطرهای 12 تا 16 سایز M5 و در قطرهای 20 تا 40 سایز 1/8 می‌باشد.
سایز پورت در قطر 50 و 63 سایز 1/4 و در قطر 80 و 100 سایز 3/8 می‌باشد.
دقت به سایز ورودی جک برای انتخاب فلوکنترل سرجکی مناسب برای آن جک ضروری است.
نکته قابل توجه در جک‌های کامپکت، اختلاف ابعاد جک کامپکت ساده و جک کامپکت مگنت‌دار است.
در سایر انواع جک پنوماتیک، وجود مگنت در داخل سیلندر امکان نصب سنسور بر روی بدنه را فراهم می‌کند و ظاهر و ابعاد جک در صورت نبود مگنت تفاوتی نمی‌کند.
اما در جک کامپکت پنوماتیک، ابعاد نوع ساده با مگنت دار تفاوت دارد و ارتفاع جک کامپکت مگنت‌دار در سایز مشابه، 10 میلی‌متر بیشتر از جک کامپکت ساده می‌باشد.
بنابراین، در سفارش‌گذاری این نوع جک دقت به ساده یا مگنت‌دار بودن جک مورد نظر از جهت جانمایی ابعاد سیلندر ضروری است.
برای محاسبه ارتفاع جک کامپکت باید یک عدد ثابت را در هر قطر به کورس جک اضافه نماییم.
به عنوان مثال با مراجعه به جدول ابعاد مشاهده می‌شود که در قطر 25 میلی‌متر ستون C عدد ثابت 21 میلی‌متر را برای تیپ ساده و 31 را برای تیپ مگنت دار نشان می‌دهد.
از همین اعداد مشخص می‌شود که در کورس مشابه ارتفاع جک مگنت دار کامپکت یک سانت از تیپ ساده بیشتر است.
به عنوان نمونه برای محاسبه ارتفاع جک 25 در 30 این عدد ثابت را در هر تیپ با عدد 30 که کورس ماست اضافه می‌نماییم.
بنابراین ارتفاع جک 30*25 مگنت دار 61 میلی‌متر و در تیپ ساده 46 میلی‌متر خواهد بود.
به جهت کاربرد بالای این ابعاد برای مصرف کنندگان و وجود اختلاف ابعادی بین این دو تیپ، جدول ارتفاع جک کامپکت هم در سایزهای پرمصرف به صورت مجزا تنظیم شده است.
جدول ارتفاع جک کامپکت مگنت دار
جدول ارتفاع جک کامپکت ساده
عوامل موثر بر قیمت و کیفیت جک
با وجود ساختار طراحی و ظاهر مشابه برندهای مختلف جک‌های کامپکت موجود در بازار، تفاوت قیمت قابل توجهی بین این برندها وجود دارد.
دلیل این اختلاف به جهت تفاوت کیفیت انواع جک کامپکت است که به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد.
1- نخستین عامل، کیفیت متریال آلومینیوم مورد استفاده در ساخت بدنه جک است.
2- روش و دقت در پرداخت‌کاری پوسته داخلی جک و صافی سطح داخلی جک بر روی عمر مفید جک تاثیر بسزایی دارد.
3- کیفیت فولاد شفت هم در استقامت و دوام جک کامپکت موثر است.
4- کیفیت قطعات لاستیکی (پکینگ‌ها) و مقاومت آن‌ها در برابر حرارت و سایش هم بسیار مهم است.
5- تراش دقیق و پرداخت کاری و پلیسه زدایی از رزوه‌ها هم نکته دیگری است که برروی کیفیت جک تاثیر دارد.
گذشته از تمامی این موارد، فرایند کنترل کیفیت پس از تولید هم مرحله بسیار مهمی است که به روش‌های گوناگون و به صورت تصادفی و یا صد در صدی انجام می‌شود.
موارد گفته شده تنها بخشی از عوامل موثر بر کیفیت کامپکت است که تشخیص آن برای مصرف‌کننده عموما دشوار است.
به همین دلیل تامین محصول از برندهای معتبر و توجه به اصالت کالا و وجود گارانتی در هنگام خرید جک پنوماتیک اهمیت زیادی دارد.
علاوه بر این موارد، تمامی سایزهای جک کامپکت الیت دارای کیت تعمیراتی شامل قطعات لاستیکی مصرفی جک می‌باشند.
در صورت استفاده استاندارد و آسیب ندیدن سطح داخلی جک، با استفاده از لوازم جک و جایگزین کردن قطعات فرسوده می‌توان برای مدت طولانی از هر جک استفاده نمود.
الیت پنوماتیک جک‌های کامپکت را با تنوع کامل و با بهترین کیفیت و گارانتی شرکتی عرضه می‌نماید.
جدول مشخصات فنی جک SDA
مشخصات فنی جک کامپکت
- قطر سیلندر: 12، 16، 20، 25، 32، 40، 50، 63، 80، 100 میلی‌متر
- کورس عملکرد: 10 الی 100 میلی‌متر
- فشار کاری 1~9 Bar
- دمای عملکرد: °c(70~5-)
- سنسور مناسب: CS1-J
- جنس بدنه: آلیاژ آلومینیوم با پوشش آندایز سخت
- نوع شفت: رزوه از داخل (مادگی)
- عملکرد دو طرفه (Double Acting)
- پیستون مگنت‌دار (SDA-S) و بدون مگنت
- شفت فولاد آلیاژی با پوشش کروم سخت
- قابلیت کار در محدوده دمای بالا °c(80~10-)
- مقاومت بالا به خوردگی
- دارا بودن کیت تعمیراتی جهت تعمیر و نگهداری جک
