واحد مراقبت هوا چیست؟
در این مطلب تلاش می‌شود تا ضمن معرفی واحد مراقبت هوا، نحوه عملکرد و فرایند آماده‌سازی هوای ورودی تجهیزات پنوماتیک نیز توضیح داده شود.
در انتها، چهار دسته از کاربردی‌ترین واحدهای مراقبت هوا و اجزای آنها که توسط مجموعه الیت تهیه و تأمین شده‌اند، معرفی خواهند شد.
اهمیت واحد مراقبت هوا
در کارخانجات صنعتی، فشار خط اصلی هوای فشرده با توجه به حداکثر فشار کاری مورد نیاز تجهیزات پنوماتیک و معمولاً در بازه (6-8 bar) معادل (90-120psi) تنظیم می‌شود.
در فرایند تولید و توزیع هوای فشرده، وجود ناخالصی و رطوبت در خطوط اصلی هوای فشرده (به ویژه در فصول سرد و مناطق مرطوب) اجتناب‌ناپذیر است.
این در حالی است که اغلب تجهیزات پنوماتیک و به ویژه دستگاه‌های با عملکرد دقیق و حساس، در فشارهای پایین‌تری نسبت به خط اصلی کار می‌کنند.
از سوی دیگر، وجود ناخالصی و رطوبت در هوای فشرده، عامل بروز خرابی و کاهش عمر مفید تجهیزات پنوماتیک است.
بنابراین، بسیاری از عملگرهای پنوماتیک (جک‌های بادی) برای عملکرد مناسب و افزایش عمر قطعات محرک داخلی، نیاز به روغنکاری دائمی دارند. لذا آماده‌سازی هوای فشرده ورودی به هر تجهیز پنوماتیکی متناسب با نیاز فنی و عملکردی آن دستگاه اجتناب‌ناپذیر است.
بنابراین، استفاده از واحد مراقبت پنوماتیک که موجب جلوگیری از ورود گرد و غبار، رطوبت هوا و آلودگی‌های احتمالی به سیستم اصلی مثل عملگرها و شیرها می‌شوند، ضرورت دارد.
کارکرد واحدهای مراقبت هوا
واحدهای مراقبت هوا وظیفه آماده سازی هوای فشرده مصرفی در تجهیزات پنوماتیک را به عهده دارند.
واحدهای مراقبت هوا به صورت همزمان، علاوه بر تنظیم فشار هوای ورودی تجهیزات پنوماتیک، ناخالصی‌ها و رطوبت موجود در هوای فشرده را فیلتر می نمایند.
همچنین با پاشش مستمر روغن در هوای فشرده ورودی به عملگرها، روانکاری این تجهیزات را نیز انجام می‌دهند.
این فرایند توسط سه قسمت مجزا ولی قابل اتصال به هم انجام می‌شود.
اجزای مختلف واحدهای مراقبت هوا
- فیلتر هوا (Air Filter): متشکل از یک فیلتر مشبک فلزی یا سلولزی در یک محفظه مقاوم پلاستیکی است که معمولاً مجهز به سوپاپ دستی، نیمه اتوماتیک یا اتوماتیک تخلیه آب در انتهای محفظه است.
- رگلاتور (Air Regulator): متشکل از یک بدنه فلزی یا پلاستیکی مقاوم، مکانیزم پیچشی تنظیم فشار و گیج نشانگر فشار است.
- روغن زن (Air Lubricator): متشکل از یک بدنه فلزی یا پلاستیکی مقاوم، محفظه روغن و پیچ تنظیم دبی روغن است.
برای آماده‌سازی هوای ورودی تجهیزات پنوماتیکی و بسته به نوع و شرایط کاری هر دستگاه، ادوات فوق به صورت مجزا یا ترکیبی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لیکن با توجه به نیاز متداول صنایع، اغلب به ترتیب ذیل عرضه می‌گردند:
- واحد مراقبت هوا
- فیلتر رگلاتور (Air Filter Regulator)
- فیلتر هوا (Air Filter)
- رگلاتور هوا (Air Regulator)
- روغن زن (Air Lubricator)
با توجه به تنوع بالای سیستم‌ها و تجهیزات پنوماتیکی از نظر محدوده فشار کاری، میزان هوای فشرده مصرفی، دقت فیلتراسیون هوای ورودی، دقت تنظیم فشار هوا و … واحدهای مراقبت هوا در انواع، اندازه‌ها و طرح‌های متنوع تولید و عرضه می‌گردند.
واحد مراقبت پنوماتیک الیت (Elite)
مجموعه پیشتاز صنعت کاسپین (Elite) کاربردی‌ترین و رایج‌ترین انواع واحدهای مراقبت پنوماتیک را بر اساس چهار طرح از بزرگ‌ترین شرکت‌های سازنده قطعات پنوماتیک در جهان شامل شاکو، فستو، اس ام سی و ایرتک به مشتریان محترم ارائه نموده است.
- واحد مراقبت طرح شاکو (SHAKO) (واحد مراقبت هوا، فیلتر رگلاتور، فیلتر هوا، رگلاتور)
- واحد مراقبت طرح فستو (FESTO) (واحد مراقبت هوا، فیلتر رگلاتور، فیلتر هوا، رگلاتور)
- واحد مراقبت طرح اس ام سی (SMC) (واحد مراقبت هوا، فیلتر رگلاتور، فیلتر هوا، رگلاتور، روغن زن، قطعات جانبی)
- واحد مراقبت طرح ایرتک (AIRTAC) (واحد مراقبت هوا، فیلتر رگلاتور، فیلتر هوا، رگلاتور)
